एकवचन (singular) आणि अनेकवचन (plural) कसे वापरतात ते पाहूया:
सामान्य नियम (General Rules):
* एकवचनाला 's' प्रत्यय लावल्याने अनेकवचन होते.
* उदाहरणे:
* book (पुस्तक) - books (पुस्तके)
* pen (पेन) - pens (पेने)
* chair (खुर्ची) - chairs (खुर्च्या)
* ज्या शब्दांच्या शेवटी 's', 'ss', 'sh', 'ch', 'x' किंवा 'z' असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी 'es' प्रत्यय लागतो.
* उदाहरणे:
* bus (बस) - buses (बसेस)
* glass (ग्लास) - glasses (ग्लासेस)
* dish (डिश) - dishes (डिशेस)
* watch (घड्याळ) - watches (घड्याळे)
* box (पेटी) - boxes (पेट्या)
* quiz (क्विझ) - quizzes (क्विझेस)
* ज्या शब्दांच्या शेवटी 'y' असतो आणि त्याच्या आधी व्यंजन (consonant) असतो, त्या 'y' चा 'i' होऊन 'es' प्रत्यय लागतो.
* उदाहरणे:
* city (शहर) - cities (शहरे)
* baby (बाळ) - babies (बाळे)
* story (गोष्ट) - stories (गोष्टी)
* ज्या शब्दांच्या शेवटी 'y' असतो आणि त्याच्या आधी स्वर (vowel) असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी फक्त 's' प्रत्यय लागतो.
* उदाहरणे:
* boy (मुलगा) - boys (मुलगे)
* toy (खेळणे) - toys (खेळणी)
* day (दिवस) - days (दिवस)
* ज्या शब्दांच्या शेवटी 'f' किंवा 'fe' असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी 'f' किंवा 'fe' चा 'v' होऊन 'es' प्रत्यय लागतो.
* उदाहरणे:
* leaf (पान) - leaves (पाने)
* wife (पत्नी) - wives (पत्न्या)
* knife (चाकू) - knives (चाकू)
* अपवाद (Exceptions): roof (छप्पर) - roofs (छपरे), safe (तिजोरी) - safes (तिजोऱ्या)
* ज्या शब्दांच्या शेवटी 'o' असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी सामान्यतः 'es' प्रत्यय लागतो.
* उदाहरणे:
* tomato (टोमॅटो) - tomatoes (टोमॅटो)
* potato (बटाटा) - potatoes (बटाटे)
* अपवाद (Exceptions): photo (फोटो) - photos (फोटो), piano (पियानो) - pianos (पियानो), radio (रेडिओ) - radios (रेडिओ)
अनियमित अनेकवचन (Irregular Plurals): काही शब्दांचे अनेकवचन वरील नियमांनुसार होत नाही. ते वेगळे असतात.
* man (माणूस) - men (माणसे)
* woman (स्त्री) - women (स्त्रिया)
* child (मूल) - children (मुले)
* foot (पाय) - feet (पाय)
* tooth (दात) - teeth (दांत)
* mouse (उंदीर) - mice (उंदीर)
* goose (हंस) - geese (हंस)
* ox (बैल) - oxen (बैल)
अपरिवर्तनीय एकवचन आणि अनेकवचन (Unchanging Singular and Plural): काही शब्दांचे एकवचन आणि अनेकवचन सारखेच असते.
* sheep (मेंढी) - sheep (मेंढ्या)
* fish (मासा) - fish (मासे) (fishes देखील वापरले जाते, पण ते वेगवेगळ्या प्रजातींच्या माशांसाठी अधिक योग्य आहे.)
* deer (हरिण) - deer (हरणे)
* aircraft (विमान) - aircraft (विमाने)
ह काही उदाहरणे पाहूया, ज्यामुळे तुम्हाला एकवचन आणि अनेकवचनाचा फरक अधिक स्पष्टपणे समजेल:
सामान्य नियमानुसार ('s' प्रत्यय):
* flower (फूल) - flowers (फुले)
* table (टेबल) - tables (टेबले)
* house (घर) - houses (घरे)
* car (गाडी) - cars (गाड्या)
* key (चावी) - keys (चाव्या)
'es' प्रत्यय (शेवटी 's', 'ss', 'sh', 'ch', 'x', 'z' असल्यास):
* kiss (चुंबन) - kisses (चुंबने)
* dress (ड्रेस) - dresses (ड्रेसेस)
* brush (ब्रश) - brushes (ब्रशेस)
* bench (बेंच) - benches (बेंचेस)
* tax (कर) - taxes (टॅक्स)
* buzz (गुणगुणणे) - buzzes (बझ)
'ies' प्रत्यय ('y' च्या आधी व्यंजन असल्यास):
* fly (माशी) - flies (माश्या)
* army (सेना) - armies (सेना)
* factory (कारखाना) - factories (कारखाने)
* cherry (चेरी) - cherries (चेरी)
फक्त 's' प्रत्यय ('y' च्या आधी स्वर असल्यास):
* monkey (माकड) - monkeys (माकडे)
* donkey (गाढव) - donkeys (गाढवे)
* valley (दरी) - valleys (दर्‍या)
* suit (सूट) - suits (सूट्स)
'ves' प्रत्यय ('f' किंवा 'fe' शेवटी असल्यास):
* wolf (लांडगा) - wolves (लांडगे)
* shelf (कप्पा) - shelves (कप्पे)
* life (जीवन) - lives (जीवने)
'es' प्रत्यय (सामान्यतः 'o' शेवटी असल्यास):
* mango (आंबा) - mangoes (आंबे)
* hero (नायक) - heroes (नायक)
अनियमित अनेकवचन:
* person (व्यक्ती) - people (लोक)
* tooth (दात) - teeth (दांत)
* goose (हंस) - geese (हंस)
अपरिवर्तनीय एकवचन आणि अनेकवचन:
* series (मालिका) - series (मालिका)
* species (प्रजाती) - species (प्रजाती)
* dozen (डझन) - dozen (डझन) (उदा. two dozen eggs)
या उदाहरणांमुळे तुम्हाला नियम अधिक स्पष्ट झाले असतील. इंग्रजीमध्ये अनेक शब्दांचे अनेकवचन बनवताना काहीवेळा गोंधळ होऊ शकतो, त्यामुळे नियमित सराव महत्त्वाचा आहे
