रेषा (Line) ही भूमितीमधील एक मूलभूत संकल्पना आहे. रेषा म्हणजे दोन बिंदूंमधील सर्वात लहान अंतर दर्शवणारा सरळ मार्ग, जी दोन्ही दिशांना अनंतपणे पसरलेली असते.
रेषांची काही महत्त्वाची वैशिष्ट्ये:
* अनंत लांबी: रेषेला आरंभ किंवा अंत्यबिंदू नसतो, त्यामुळे तिची लांबी मोजता येत नाही.
* सरळ मार्ग: रेषा नेहमी सरळ असते, ती वक्र नसते.
* अनंत बिंदू: रेषेवर असंख्य बिंदू असतात.
* द्विमितीय: रेषा द्विमितीय असते, म्हणजे तिला फक्त लांबी असते.
* रेषाखंडाचा भाग: रेषाखंड ही रेषेचा एक भाग असते.
रेषांचे प्रकार:
* सरळ रेषा (Straight Line):
* दोन बिंदूंमधील सर्वात लहान अंतर दर्शवणारी रेषा.
* समांतर रेषा (Parallel Lines):
* दोन रेषा, ज्या एकमेकांना कधीही छेदत नाहीत आणि त्यांच्यामधील अंतर नेहमी समान असते.
* लंब रेषा (Perpendicular Lines):
* दोन रेषा, ज्या एकमेकांना काटकोनात (90 अंशांमध्ये) छेदतात.
* छेदणाऱ्या रेषा (Intersecting Lines):
* दोन रेषा, ज्या एका बिंदूत एकमेकांना छेदतात.
* किरण (Ray):
* एका आरंभबिंदूतून निघणारी व एकाच दिशेने अमर्यादपणे वाढणारी रेषा.
रेषांचे उपयोग:
* भूमितीमधील आकृत्या तयार करण्यासाठी रेषांचा उपयोग होतो.
* बांधकाम आणि वास्तुकला यांसारख्या क्षेत्रात रेषांचा उपयोग होतो.
* नकाशा तयार करण्यासाठी रेषांचा उपयोग होतो.
* ग्राफ आणि आलेख तयार करण्यासाठी रेषांचा उपयोग होतो.
* दैनंदिन जीवनात आपण अनेक ठिकाणी रेषांचा उपयोग करतो.
रेषांबद्दल काही अतिरिक्त माहिती:
* रेषा दर्शवण्यासाठी दोन बिंदूंचा वापर केला जातो. उदाहरणार्थ, जर रेषेवरील दोन बिंदू A आणि B असतील, तर ती रेषा AB ने दर्शवली जाते.
* रेषा काढण्यासाठी मोजपट्टी (ruler) किंवा इतर साधनांचा वापर केला जातो.
रेषा ही भूमितीमधील एक महत्त्वाची संकल्पना आहे, जी अनेक गणितीय आणि व्यावहारिक कामांमध्ये वापरली जाते.
No comments:
Post a Comment