मराठी साहित्यात अनेक प्रसिद्ध आत्मवृत्ते आहेत, ज्यांनी वाचकांना लेखकांच्या जीवनातील विविध पैलूंची ओळख करून दिली. त्यापैकी काही प्रमुख आत्मवृत्ते खालीलप्रमाणे:
* 'बलुतं' - दया पवार:
* दलित साहित्यातील हे आत्मवृत्त अत्यंत गाजले.
* यात लेखकाने आपल्या जीवनातील दुःख, वेदना आणि समाजातील विषमतेचे चित्रण केले आहे.
* 'उचल्या' - लक्ष्मण गायकवाड:
* हे आत्मवृत्त भटक्या विमुक्त समाजाच्या जीवनावर आधारित आहे.
* यात लेखकाने आपल्या समाजातील अडचणी आणि संघर्षांचे वर्णन केले आहे.
* 'स्मृतिचित्रे' - लक्ष्मीबाई टिळक:
* हे आत्मवृत्त एका स्त्रीच्या जीवनातील आठवणींवर आधारित आहे.
* यात लेखिकेने आपल्या कुटुंबातील आणि सामाजिक जीवनातील अनुभवांचे वर्णन केले आहे.
* 'माझी जन्मठेप' - विनायक दामोदर सावरकर:
* हे आत्मवृत्त अंदमानच्या तुरुंगातील सावरकरांच्या जीवनावर आधारित आहे.
* यात त्यांनी आपल्या देशभक्ती आणि स्वातंत्र्यलढ्यातील अनुभवांचे वर्णन केले आहे.
* 'एक होता कार्व्हर' - वीणा गवाणकर:
* हे आत्मवृत्त जॉर्ज वॉशिंग्टन कार्व्हर यांच्या जीवनावर आधारित आहे.
* हे आत्मवृत्त एक प्रेरणादायी आत्मचरित्र आहे.
* 'आमचा बाप आणि आम्ही' - डॉ. नरेंद्र जाधव:
* हे आत्मवृत्त डॉ. नरेंद्र जाधव आणि त्यांच्या कुटुंबाच्या जीवनावर आधारित आहे.
* यात त्यांनी आपल्या वडिलांच्या संघर्षाचे आणि प्रेरणादायी जीवनाचे वर्णन केले आहे.
* 'कोल्हाट्याचं पोर' - किशोर शांताबाई काळे:
* हे आत्मवृत्त कोल्हाटी समाजातील एका मुलाच्या जीवनावर आधारित आहे.
* यात लेखकाने आपल्या समाजातील दुःख आणि वेदनांचे चित्रण केले आहे.
* 'आठवणींचे पक्षी' - प्र. ल. मयेकर: हे आत्मवृत्त लेखकाच्या आठवणींवर आधारित आहे, ज्यात त्यांच्या जीवनातील विविध घटना आणि व्यक्तींचे चित्रण आहे.
* 'नांगरल्याशिवाय जमीन' - उत्तम कांबळे: हे आत्मवृत्त ग्रामीण जीवनातील अनुभव आणि सामाजिक प्रश्नांवर आधारित आहे.
* 'मी कसा झालो' - प्रल्हाद केशव अत्रे: हे आत्मवृत्त अत्रे यांच्या जीवनातील विविध घटना आणि त्यांच्या विचारांवर आधारित आहे.
* 'चित्रा आणि चरित्र' - गंगाधर गाडगीळ: हे आत्मवृत्त गाडगीळ यांच्या जीवनातील विविध व्यक्ती आणि घटनांवर आधारित आहे.
* 'झोंबी' - आनंद यादव: हे आत्मवृत्त ग्रामीण जीवनातील संघर्ष आणि सामाजिक प्रश्नांवर आधारित आहे.
* 'पिंपळपान' - शांता शेळके: हे आत्मवृत्त शांता शेळके यांच्या आठवणींवर आधारित आहे.
* 'माझे विद्यापीठ' - नारायण सुर्वे: हे आत्मवृत्त नारायण सुर्वे यांच्या जीवनातील अनुभव आणि त्यांच्या विचारांवर आधारित आहे.
* 'एक झाड, दोन पक्षी' - विश्राम बेडेकर: हे आत्मवृत्त विश्राम बेडेकर यांच्या जीवनातील आठवणींवर आधारित आहे.
* 'कऱ्हेचे पाणी' - प्र. के. अत्रे: हे आत्मवृत्त प्र. के. अत्रे यांच्या जीवनातील आठवणींवर आधारित आहे.
* 'बिनचेहऱ्याची माणसं' - बाबुराव बागूल: हे आत्मवृत्त दलित जीवनातील वेदना आणि संघर्षाचे चित्रण करते.
* 'आहे मनोहर तरी...' - सुनीता देशपांडे: हे आत्मवृत्त लेखिकेच्या जीवनातील विविध अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'माझी वाट एकटीची' - कमल देसाई: हे आत्मवृत्त एका स्त्रीच्या जीवनातील संघर्ष आणि स्वावलंबनाचे चित्रण करते.
* 'मी कसा घडलो' - रा. ग. गडकरी: हे आत्मवृत्त गडकरींच्या जीवनातील आठवणी आणि विचारांवर आधारित आहे.
* 'नदीष्ट' - हमीद दलवाई: हे आत्मवृत्त सुधारणावादी विचारवंत हमीद दलवाई यांच्या जीवनावर आधारित आहे.
* 'पोटातलं वादळ' - नामदेव ढसाळ: हे आत्मवृत्त दलित पँथरचे संस्थापक नामदेव ढसाळ यांच्या जीवनातील अनुभव आणि विचारांवर आधारित आहे.
* 'राशीचक्र' - पु. ल. देशपांडे: हे आत्मवृत्त पु. ल. देशपांडे यांच्या आठवणी आणि विनोदी शैलीतील अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'सागरा प्राण तळमळला' - शि. द. फडके: हे आत्मवृत्त स्वातंत्र्यवीर सावरकरांचे सहकारी शि. द. फडके यांच्या जीवनावर आधारित आहे
.
* 'स्मृतिभ्रम' - जयवंत दळवी: हे आत्मवृत्त जयवंत दळवी यांच्या आठवणी आणि साहित्यिक अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'अग्निदिव्य' - विभावरी शिरुरकर: हे आत्मवृत्त विभावरी शिरुरकर यांच्या जीवनातील संघर्ष आणि सामाजिक कार्यावर आधारित आहे.
या आत्मवृत्तांनी मराठी साहित्याला विविध दृष्टीकोन आणि अनुभवांनी समृद्ध केले आहे.
* 'एक पान गळालेले' - वि. वा. शिरवाडकर: हे आत्मवृत्त शिरवाडकरांच्या जीवनातील आठवणी आणि साहित्यिक अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'माझे सत्याचे प्रयोग' - महात्मा गांधी (मराठी अनुवाद): हे मूळ गुजराती आत्मवृत्ताचा मराठी अनुवाद आहे, ज्यात गांधीजींच्या जीवनातील सत्याच्या शोधाचे वर्णन आहे.
* 'अंतर्स्फोट' - शरद पवार: हे आत्मवृत्त शरद पवारांच्या राजकीय जीवनातील अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'माझी जीवनगाथा' - आचार्य अत्रे: हे आत्मवृत्त आचार्य अत्रे यांच्या जीवनातील विविध घटना आणि विचारांवर आधारित आहे.
* 'मी आणि माझा शत्रू' - कुमार केतकर: हे आत्मवृत्त कुमार केतकर यांच्या पत्रकारितेतील आणि राजकीय अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'माझी कहाणी' - शांताबाई कांबळे: हे आत्मवृत्त एका दलित महिलेच्या जीवनातील संघर्ष आणि वेदनांचे चित्रण करते.
* 'मी वनवासी' - सिंधुताई सपकाळ: हे आत्मवृत्त सिंधुताई सपकाळ यांच्या जीवनातील संघर्ष आणि सामाजिक कार्यावर आधारित आहे.
* 'संघर्षयात्रा' - गोपीनाथ मुंडे: हे आत्मवृत्त गोपीनाथ मुंडे यांच्या राजकीय जीवनातील अनुभवांवर आधारित आहे.
* 'वाट तुडवताना' - अनिल अवचट: हे आत्मवृत्त अनिल अवचट यांच्या सामाजिक कार्यावर आधारित आहे.
* 'मी कसा घडलो' - बाबा आढाव: हे आत्मवृत्त बाबा आढाव यांच्या सामाजिक कार्यावर आधारित आहे.
No comments:
Post a Comment