एकवचन (singular) आणि अनेकवचन (plural)

 एकवचन (singular) आणि अनेकवचन (plural) कसे वापरतात ते पाहूया:

सामान्य नियम (General Rules):

 * एकवचनाला 's' प्रत्यय लावल्याने अनेकवचन होते.

   * उदाहरणे:

     * book (पुस्तक) - books (पुस्तके)

     * pen (पेन) - pens (पेने)

     * chair (खुर्ची) - chairs (खुर्च्या)

 * ज्या शब्दांच्या शेवटी 's', 'ss', 'sh', 'ch', 'x' किंवा 'z' असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी 'es' प्रत्यय लागतो.

   * उदाहरणे:

     * bus (बस) - buses (बसेस)

     * glass (ग्लास) - glasses (ग्लासेस)

     * dish (डिश) - dishes (डिशेस)

     * watch (घड्याळ) - watches (घड्याळे)

     * box (पेटी) - boxes (पेट्या)

     * quiz (क्विझ) - quizzes (क्विझेस)

 * ज्या शब्दांच्या शेवटी 'y' असतो आणि त्याच्या आधी व्यंजन (consonant) असतो, त्या 'y' चा 'i' होऊन 'es' प्रत्यय लागतो.

   * उदाहरणे:

     * city (शहर) - cities (शहरे)

     * baby (बाळ) - babies (बाळे)

     * story (गोष्ट) - stories (गोष्टी)

 * ज्या शब्दांच्या शेवटी 'y' असतो आणि त्याच्या आधी स्वर (vowel) असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी फक्त 's' प्रत्यय लागतो.

   * उदाहरणे:

     * boy (मुलगा) - boys (मुलगे)

     * toy (खेळणे) - toys (खेळणी)

     * day (दिवस) - days (दिवस)

 * ज्या शब्दांच्या शेवटी 'f' किंवा 'fe' असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी 'f' किंवा 'fe' चा 'v' होऊन 'es' प्रत्यय लागतो.

   * उदाहरणे:

     * leaf (पान) - leaves (पाने)

     * wife (पत्नी) - wives (पत्न्या)

     * knife (चाकू) - knives (चाकू)

   * अपवाद (Exceptions): roof (छप्पर) - roofs (छपरे), safe (तिजोरी) - safes (तिजोऱ्या)

 * ज्या शब्दांच्या शेवटी 'o' असतो, त्यांच्या अनेकवचनासाठी सामान्यतः 'es' प्रत्यय लागतो.

   * उदाहरणे:

     * tomato (टोमॅटो) - tomatoes (टोमॅटो)

     * potato (बटाटा) - potatoes (बटाटे)

   * अपवाद (Exceptions): photo (फोटो) - photos (फोटो), piano (पियानो) - pianos (पियानो), radio (रेडिओ) - radios (रेडिओ)

अनियमित अनेकवचन (Irregular Plurals): काही शब्दांचे अनेकवचन वरील नियमांनुसार होत नाही. ते वेगळे असतात.

 * man (माणूस) - men (माणसे)

 * woman (स्त्री) - women (स्त्रिया)

 * child (मूल) - children (मुले)

 * foot (पाय) - feet (पाय)

 * tooth (दात) - teeth (दांत)

 * mouse (उंदीर) - mice (उंदीर)

 * goose (हंस) - geese (हंस)

 * ox (बैल) - oxen (बैल)

अपरिवर्तनीय एकवचन आणि अनेकवचन (Unchanging Singular and Plural): काही शब्दांचे एकवचन आणि अनेकवचन सारखेच असते.

 * sheep (मेंढी) - sheep (मेंढ्या)

 * fish (मासा) - fish (मासे) (fishes देखील वापरले जाते, पण ते वेगवेगळ्या प्रजातींच्या माशांसाठी अधिक योग्य आहे.)

 * deer (हरिण) - deer (हरणे)

 * aircraft (विमान) - aircraft (विमाने)

ह काही उदाहरणे पाहूया, ज्यामुळे तुम्हाला एकवचन आणि अनेकवचनाचा फरक अधिक स्पष्टपणे समजेल:

सामान्य नियमानुसार ('s' प्रत्यय):

 * flower (फूल) - flowers (फुले)

 * table (टेबल) - tables (टेबले)

 * house (घर) - houses (घरे)

 * car (गाडी) - cars (गाड्या)

 * key (चावी) - keys (चाव्या)

'es' प्रत्यय (शेवटी 's', 'ss', 'sh', 'ch', 'x', 'z' असल्यास):

 * kiss (चुंबन) - kisses (चुंबने)

 * dress (ड्रेस) - dresses (ड्रेसेस)

 * brush (ब्रश) - brushes (ब्रशेस)

 * bench (बेंच) - benches (बेंचेस)

 * tax (कर) - taxes (टॅक्स)

 * buzz (गुणगुणणे) - buzzes (बझ)

'ies' प्रत्यय ('y' च्या आधी व्यंजन असल्यास):

 * fly (माशी) - flies (माश्या)

 * army (सेना) - armies (सेना)

 * factory (कारखाना) - factories (कारखाने)

 * cherry (चेरी) - cherries (चेरी)

फक्त 's' प्रत्यय ('y' च्या आधी स्वर असल्यास):

 * monkey (माकड) - monkeys (माकडे)

 * donkey (गाढव) - donkeys (गाढवे)

 * valley (दरी) - valleys (दर्‍या)

 * suit (सूट) - suits (सूट्स)

'ves' प्रत्यय ('f' किंवा 'fe' शेवटी असल्यास):

 * wolf (लांडगा) - wolves (लांडगे)

 * shelf (कप्पा) - shelves (कप्पे)

 * life (जीवन) - lives (जीवने)

'es' प्रत्यय (सामान्यतः 'o' शेवटी असल्यास):

 * mango (आंबा) - mangoes (आंबे)

 * hero (नायक) - heroes (नायक)

अनियमित अनेकवचन:

 * person (व्यक्ती) - people (लोक)

 * tooth (दात) - teeth (दांत)

 * goose (हंस) - geese (हंस)

अपरिवर्तनीय एकवचन आणि अनेकवचन:

 * series (मालिका) - series (मालिका)

 * species (प्रजाती) - species (प्रजाती)

 * dozen (डझन) - dozen (डझन) (उदा. two dozen eggs)

या उदाहरणांमुळे तुम्हाला नियम अधिक स्पष्ट झाले असतील. इंग्रजीमध्ये अनेक शब्दांचे अनेकवचन बनवताना काहीवेळा गोंधळ होऊ शकतो, त्यामुळे नियमित सराव महत्त्वाचा आहे