भारतीय अंतरिक्ष संशोधन संस्था ISRO

 इस्रो (ISRO) म्हणजे भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था. ही भारत सरकारची अंतराळ संस्था आहे.

स्थापना आणि मुख्यालय:

 * इस्रोची स्थापना 15 ऑगस्ट 1969 रोजी झाली.

 * या संस्थेचे मुख्यालय बंगळूरु येथे आहे.

उद्दिष्ट्ये:

 * अंतराळ विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा विकास करणे.

 * राष्ट्रीय विकासासाठी अंतराळ तंत्रज्ञानाचा वापर करणे.

 * अंतराळ संशोधनात आंतरराष्ट्रीय सहकार्याला प्रोत्साहन देणे.

महत्त्वाचे मिशन:

 * चंद्रयान-1: चंद्रावर भारताचे पहिले मिशन.

 * मंगलयान: मंगळावर भारताचे पहिले मिशन.

 * चंद्रयान-2: चंद्रावर भारताचे दुसरे मिशन.

 * चंद्रयान-3: चंद्रावर भारताचे तिसरे मिशन.

 * आदित्य एल 1: सूर्याचा अभ्यास करण्यासाठी भारताचे पहिले मिशन.

 * गगनयान: भारताचे पहिले मानवी अंतराळ मिशन.

इस्रोची कामगिरी:

 * इस्रोने अनेक यशस्वी उपग्रह प्रक्षेपण केले आहेत.

 * इस्रोने रिमोट सेन्सिंग, दळणवळण आणि हवामान अंदाजासाठी उपग्रह विकसित केले आहेत.

 * इस्रोने अंतराळ संशोधनात अनेक महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहेत.

 * इस्रो जगातील आघाडीच्या अंतराळ संस्थांपैकी एक आहे.

इस्रोचे महत्त्व:

 * इस्रो भारतासाठी एक धोरणात्मक संपत्ती आहे.

 * इस्रो भारताच्या आर्थिक आणि सामाजिक विकासात योगदान देते.

 * इस्रो भारताला अंतराळात एक शक्तिशाली राष्ट्र बनवते.

इस्रोने भारताला अंतराळ संशोधनाच्या क्षेत्रात जागतिक स्तरावर ओळख मिळवून दिली आहे. 

इस्रोबद्दल (ISRO) अधिक माहिती खालीलप्रमाणे:

इतिहास:

 * इस्रोची स्थापना 15 ऑगस्ट 1969 रोजी झाली, परंतु त्याची मूळ संस्था 'भारतीय राष्ट्रीय अंतराळ संशोधन समिती' (INCOSPAR) 1962 मध्येच डॉ. विक्रम साराभाई यांनी स्थापन केली होती.

 * डॉ. विक्रम साराभाई यांना भारतीय अंतराळ कार्यक्रमाचे जनक मानले जाते.

 * सुरुवातीच्या काळात, इस्रोने रशिया आणि फ्रान्स यांच्या मदतीने उपग्रह प्रक्षेपण केले.

 * 1980 मध्ये, इस्रोने 'SLV-3' या स्वदेशी बनावटीच्या रॉकेटच्या मदतीने 'रोहिणी' उपग्रह यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केला.

 * त्यानंतर, इस्रोने 'PSLV' आणि 'GSLV' सारखी शक्तिशाली प्रक्षेपण वाहने विकसित केली.

महत्त्वाचे उपक्रम:

 * उपग्रह प्रक्षेपण: इस्रोने विविध प्रकारचे उपग्रह प्रक्षेपित केले आहेत, ज्यात दळणवळण, हवामान अंदाज, रिमोट सेन्सिंग आणि वैज्ञानिक संशोधनासाठी उपग्रहांचा समावेश आहे.

 * चांद्रयान आणि मंगळयान: इस्रोने चंद्रावर 'चांद्रयान-1', 'चांद्रयान-2' आणि 'चांद्रयान-3' मोहिम यशस्वीरित्या पाठवल्या आहेत. तसेच, मंगळावर 'मंगलयान' मोहिम पाठवली आहे.

 * गगनयान: इस्रो भारताचे पहिले मानवी अंतराळ मिशन 'गगनयान' लवकरच प्रक्षेपित करणार आहे.

 * आदित्य एल 1: इस्रोने सूर्याचा अभ्यास करण्यासाठी पहिले भारतीय अंतराळ आधारित वेधशाळा आदित्य एल 1 यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केले आहे.

इस्रोचे योगदान:

 * इस्रोने भारताला अंतराळ तंत्रज्ञानात स्वयंपूर्ण बनवले आहे.

 * इस्रोने भारताच्या आर्थिक आणि सामाजिक विकासात महत्त्वाचे योगदान दिले आहे.

 * इस्रोने जगातील आघाडीच्या अंतराळ संस्थांमध्ये आपले स्थान निर्माण केले आहे.

इस्रोची भविष्यातील योजना:

 * इस्रो 'भारतीय अंतराळ स्थानक' (Indian Space Station) स्थापन करण्याची योजना आखत आहे.

 * इस्रो चंद्रावर आणि मंगळावर मानवी मोहिमा पाठवण्याची योजना आखत आहे.

 * इस्रो अंतराळ पर्यटनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी काम करत आहे.

इस्रो हे भारतासाठी एक गौरवशाली संस्था आहे, आणि भविष्यातही इस्रो अंतराळ संशोधनात महत्त्वपूर्ण योगदान देत राहील.