कबड्डी..

 कबड्डी:

कबड्डी हा एक पारंपरिक भारतीय खेळ आहे, जो शारीरिक क्षमता, चपळाई आणि सांघिक समन्वयावर आधारित आहे. हा खेळ दोन संघांमध्ये खेळला जातो आणि प्रत्येक संघात १२ खेळाडू असतात, परंतु एका वेळी फक्त ७ खेळाडू मैदानात उतरतात. कबड्डी हा खेळ विशेषतः भारतीय उपखंडात खूप लोकप्रिय आहे.

खेळण्याची पद्धत:

1. मैदान: कबड्डीचे मैदान आयताकृती असते आणि ते एका मध्यरेषेने दोन समान भागांमध्ये विभागलेले असते. प्रत्येक भागाला प्रतिस्पर्धी संघाचे क्षेत्र म्हणतात.
2. खेळाडू: प्रत्येक संघात १२ खेळाडू असतात, पण मैदानात एका वेळी ७ खेळाडू उतरतात. उर्वरित खेळाडू बदली खेळाडू म्हणून बाहेर बसतात.
3. छावा (Raider): एका संघाचा खेळाडू श्वास रोखून 'कबड्डी कबड्डी' म्हणत प्रतिस्पर्धी संघाच्या क्षेत्रात जातो. या खेळाडूला 'छावा' किंवा 'रेडर' म्हणतात.
4. प्रतिस्पर्धी (Anti/Defender): प्रतिस्पर्धी संघाचे खेळाडू आपल्या क्षेत्रात छाव्याला पकडण्याचा प्रयत्न करतात.
5. स्पर्श आणि पकड: छावा प्रतिस्पर्धी संघातील खेळाडूंना स्पर्श करून आपल्या क्षेत्रात परत येण्याचा प्रयत्न करतो. जर त्याने श्वास तुटण्यापूर्वी एका किंवा अधिक खेळाडूंना स्पर्श केला आणि आपल्या क्षेत्रात सुरक्षितपणे परतला, तर त्याला स्पर्श केलेले प्रतिस्पर्धी खेळाडू बाद होतात आणि त्याच्या संघाला गुण मिळतो.
6. पकड (Tackle): प्रतिस्पर्धी संघाचे खेळाडू छाव्याला पकडून त्याला आपल्या क्षेत्रात परत जाण्यापासून रोखण्याचा प्रयत्न करतात. जर त्यांनी छाव्याला यशस्वीरित्या पकडले, तर छावा बाद होतो आणि प्रतिस्पर्धी संघाला गुण मिळतो.
7. श्वास (Breath): छाव्याला प्रतिस्पर्धी संघाच्या क्षेत्रात 'कबड्डी कबड्डी' हा शब्द स्पष्टपणे आणि सतत उच्चारणे आवश्यक असते. जर त्याचा श्वास तुटला, तर तो बाद होतो आणि प्रतिस्पर्धी संघाला गुण मिळतो.
8. गुण (Points):
   • यशस्वीरित्या स्पर्श करून परत आल्यास, स्पर्श केलेल्या प्रत्येक खेळाडूसाठी छाव्याच्या संघाला एक गुण मिळतो.
   • यशस्वीरित्या पकडल्यास, पकडणाऱ्या संघाला एक गुण मिळतो.
   • सर्व खेळाडू बाद झाल्यावर प्रतिस्पर्धी संघाला लोणाचे (Lona) अतिरिक्त गुण मिळतात आणि सर्व खेळाडू पुन्हा मैदानात उतरतात.
9. सामन्याचा कालावधी: कबड्डीच्या सामन्याचा कालावधी साधारणपणे ४० मिनिटे असतो, जो प्रत्येकी २० मिनिटांच्या दोन भागांमध्ये विभागलेला असतो. दोन्ही भागांच्या मध्ये ५ मिनिटांची विश्रांती असते.
10. विजय: सामन्याच्या शेवटी ज्या संघाचे सर्वाधिक गुण असतात, तो संघ विजयी घोषित केला जातो.

कबड्डीचे नियम (काही महत्त्वाचे):

• प्रत्येक डावात दोन्ही संघांना आळीपाळीने छावा पाठवण्याची संधी मिळते.
• बाद झालेले खेळाडू ठराविक क्रमाने पुन्हा मैदानात उतरू शकतात, जेव्हा त्यांच्या संघाने प्रतिस्पर्धी संघाचा खेळाडू बाद केला असेल किंवा गुण मिळवला असेल.
• मध्यरेषा ओलांडल्यानंतर छाव्याला 'कबड्डी कबड्डी' म्हणणे सुरू करणे आवश्यक आहे.
• पकड करताना प्रतिस्पर्धी खेळाडू छाव्याला ओढू शकतात, ढकलू शकतात किंवा पकडू शकतात, पण कोणत्याही धोकादायक पद्धतीने त्याला खाली पाडू शकत नाहीत.

कबड्डीचे महत्त्व:

कबड्डी हा खेळ शारीरिक तंदुरुस्ती, चपळाई, सहनशक्ती आणि सांघिक भावना वाढवण्यासाठी उत्तम आहे. यात कोणत्याही महागड्या उपकरणांची आवश्यकता नसते, त्यामुळे हा खेळ ग्रामीण भागात विशेष लोकप्रिय आहे. कबड्डी आता आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही खेळला जातो आणि आशियाई क्रीडा स्पर्धांमध्ये याचा समावेश आहे. प्रो कबड्डी लीग (Pro Kabaddi League) मुळे भारतात या खेळाला नवी ओळख आणि लोकप्रियता मिळाली आहे.