कोन (Angle)

कोन (Angle) म्हणजे दोन रेषा किंवा रेषाखंड (line segments) एका बिंदूत छेदले असता तयार होणारी भूमितीय आकृती. या छेदनबिंदूला कोनाचा शिरोबिंदू (vertex) म्हणतात. कोनाचे माप अंशामध्ये (degrees) मोजले जाते.

कोनाचे प्रकार:

 * शून्य कोन (Zero Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 0 अंश असते, त्याला शून्य कोन म्हणतात.

 * लघुकोन (Acute Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 0 अंश आणि 90 अंशांच्या दरम्यान असते, त्याला लघुकोन म्हणतात.

 * काटकोन (Right Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 90 अंश असते, त्याला काटकोन म्हणतात.

 * विशालकोन (Obtuse Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 90 अंश आणि 180 अंशांच्या दरम्यान असते, त्याला विशालकोन म्हणतात.

 * सरळ कोन (Straight Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 180 अंश असते, त्याला सरळ कोन म्हणतात.

 * प्रविशाल कोन (Reflex Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 180 अंश आणि 360 अंशांच्या दरम्यान असते, त्याला प्रविशाल कोन म्हणतात.

 * पूर्ण कोन (Complete Angle):

   * ज्या कोनाचे माप 360 अंश असते, त्याला पूर्ण कोन म्हणतात.

कोनाचे गुणधर्म:

 * कोनाचे माप अंशामध्ये मोजले जाते.

 * कोन मोजण्यासाठी कोनमापकाचा (protractor) वापर करतात.

 * त्रिकोणाच्या तीन कोनांची बेरीज 180 अंश असते.

 * वर्तुळाच्या केंद्राभोवती 360 अंशांचा कोन तयार होतो.

 * दोन समांतर रेषांना छेदणाऱ्या रेषेने तयार केलेले कोन विशिष्ट गुणधर्म दर्शवतात.

कोनाचे उपयोग:

 * भूमिती आणि गणितज्ञानामध्ये कोनांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर होतो.

 * बांधकाम, वास्तुकला आणि अभियांत्रिकीमध्ये कोनांचा उपयोग होतो.

 * नेव्हिगेशन आणि सर्वेक्षणामध्ये कोनांचा वापर केला जातो.

 * कला आणि डिझाइनमध्ये कोन महत्वाचे आहेत.

कोन ही एक मूलभूत भूमितीय संकल्पना आहे, जी आपल्या सभोवतालच्या जगात अनेक ठिकाणी दिसते.